Sinds enkele decennia heeft Nederland te maken met de immigratie van mensen uit andere landen van over de hele wereld. Deze mensen worden volgens de wet aangeduid met de term vreemdelingen. De regering van Nederland voert een beleid waarin gedefinieerd is hoe we als land omgaan met de instroom van vreemdelingen. Dit beleid wordt dan ook het Vreemdelingenbeleid genoemd, dat onder meer is gebaseerd op verschillende Europese en internationale verdragen. Voorbeelden hiervan zijn het Vluchtelingenverdrag van Genève en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Ook op nationaal niveau worden er afspraken gemaakt over de omgang met vreemdelingen, gevat in de zogeheten Vreemdelingenwet.
Rechten van vreemdelingen
Ieder mens dat in Nederland verblijft, valt onder het Nederlands rechtssysteem. Voor vreemdelingen die naar Nederland komen is in de wet vastgelegd wat hun rechtspositie is ten opzichte van staatsburgers. Het vreemdelingenrecht in Nederland begeeft zich daarmee op het vlak van discriminatie doordat het aangeeft wat vreemdelingen wel en niet mogen in Nederland. Ook staat erin vastgelegd onder welke omstandigheden vreemdelingen aanspraak kunnen maken op zaken als asielprocedures. In het jaar 2000 is er bovendien een nieuwe Vreemdelingenwet aangenomen, dat de omgang met vreemdelingen in goede banen te leiden.
Specifieke wetgeving
De Vreemdelingenwet behelst alle zaken omtrent vreemdelingen in Nederland die te maken hebben met verblijf en toezicht. Het beregelt de toelating van vreemdelingen tot Nederland en voorziet daarmee in grensbewaking. Zolang vreemdelingen nog in Nederland mogen blijven, is er toezicht op hun verblijf. In sommige gevallen kan overgegaan worden tot uitzetting van vreemdelingen uit ons land. In andere gevallen kunnen bijvoorbeeld de mogelijkheden van asielprocedures onderzocht worden. De Vreemdelingenwet definieert een vreemdeling in Nederland als een persoon die niet beschikt over de Nederlandse nationaliteit. Een vreemdeling hoeft dan ook niet volgens de wet als Nederlander te worden behandeld.
Verblijf in Nederland
Onder bepaalde omstandigheden mogen vreemdelingen verblijven in Nederland. De Vreemdelingenwet beschrijft deze omstandigheden op basis van verschillende categorieën. Een rechtmatig verblijf van vreemdelingen kan allereerst op basis van een verleende vergunning. Deze vergunning kan voor bepaalde en onbepaalde tijd afgegeven worden. Dit kan ook gebeuren in de vorm van asiel. Verder kan een rechtmatig verblijf plaatsvinden op basis van gemeenschapsrecht. Als een vreemdeling moet afwachten op een beslissing over een aanvraag, kan dit eveneens leiden tot een rechtmatig verblijf. Tot slot kan er op basis van onze wetgeving in Nederland in specifieke gevallen besloten worden tot een rechtmatig verblijf van een vreemdeling.