Grondwet

Alle fundamentele wetten voor Nederlander liggen vastgelegd in de Grondwet. Deze wetten betreffen alles wat van belang is voor ons land op het gebied van staatsinrichting en burgerlijke grondrechten. Zo wordt in de Grondwet geregeld hoe de macht verdeeld is en hoe deze uitgevoerd wordt. Denk hierbij aan de rol van het koningshuis en die van de regering. Ook definieert de Grondwet de regels voor het maken van andere wetten en hoe zowel rechters als burgers hiermee om dienen te gaan. Ook is vastgelegd welke zaken door gemeenten en provincies afzonderlijk bepaald kunnen worden.

Staatsinrichting

De Grondwet schrijft voor hoe wij ons land inrichten als staat. Op deze pijlers baseren we alle zaken die we met elkaar moeten regelen in Nederland. Allereerst beschrijft de Grondwet wie de machthebbers mogen zijn in het land en wat hun taken en bevoegdheden zijn. Dit betreft onder meer de manier waarop we de regering en het parlement als geheel kiezen. Verder gaat de Grondwet over de manier waarop we ministers en staatssecretarissen benoemen. Ook beschrijft het de macht die onderverdeeld wordt onder alle provincies en de gemeentes die daar bij horen. Tot slot beschrijft de Grondwet de rol van het koningshuis en die van de Koning in het bijzonder.

Grondrechten

Alle burgers van Nederland mogen beroep doen op grondrechten die beschreven staan in de Grondwet. Zo worden ze beschermd tegen onrecht, maar kunnen burgers tegelijkertijd opgeroepen worden zich te gedragen naar de regels die grondwettelijk afgesproken zijn. De grondrechten van burgers kunnen zowel klassiek als sociaal van aard zijn. Klassieke grondrechten hebben betrekking op het burgerschap en de politiek, zoals vrijheid van meningsuiting en het recht op privacy. Sociale grondrechten zijn economische, sociale en culturele aangelegenheden. Denk hierbij aan de gezondheidszorg, het onderwijs, zaken als huisvesting en sociale voorzieningen als uitkeringen. Met name de klassieke grondrechten kunnen getoetst worden door rechters.

Aanpassing van de wet

Soms is het nodig om de Grondwet aan te passen, bijvoorbeeld als gevolg van de tand des tijds. Ook hierover zijn regels afgesproken, evenals voor het maken van overige wetten. Het aanpassen van de Grondwet geen eenduidige klus. De regels omtrent aanpassingen zijn erg streng en daarom komt een wijziging in de Grondwet niet vaak voor. Niet alleen moet er rekening gehouden worden met de afspraken in ons eigen land, ook internationaal gezien hebben we te maken met verdragen omtrent de Europese Unie en de Rechten van de Mens.